مدل‌سازی سینتیک انتقال جرم طی فرآیند آبگیری اسمزی بادمجان (SolanumMelongena L.)

مقدمه: در این پژوهش فرآیند آبگیری اسمزی برش­های حلقوی بادمجان تحت تأثیر پارامترهای عملیاتی موردبررسی قرار گرفت. هدف از این مطالعه بررسی اثر دما، غلظت محلول اسمزی و نسبت نمونه به محلول اسمزی در زمان‌های تماس مختلف نمونه و محلول اسمزی بر محتوای رطوبتی طی سینتیک فرآیند آبگیری اسمزی و مقایسه دو مدل ریاضی و انتخاب بهترین مدل جهت توصیف سینتیک انتقال جرم می‌باشد. مواد و روش‌ها: فرآیند آبگیری اسمزی برش­های حلقوی بادمجان در محلول اسمزی شامل کلرور سدیم با غلظت­های 5، 10 و 15 درصد (وزنی- وزنی)، دمای 30، 45 و 60 درجه سانتی­گراد و نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:10، 1:15 و 1:20 صورت گرفت. مقادیر خروج آب و نفوذ ماده جامد در غلظت­های 5، 10 و 15 درصد (وزنی- وزنی) کلرور سدیم، دمای 30، 45 و 60 درجه سانتی­گراد، نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:10، 1:15 و 1:20 و در فواصل زمانی 0، 15، 30، 60، 90، 150، 210، 270 دقیقه محاسبه گردید. با استفاده از مدل پیشنهادی Magee و همکاران، (1983) و Azuara و همکاران (1992) مقادیر تعادلی خروج آب و نفوذ ماده جامد، همچنین شدت انتقال جرم محاسبه شد. یافته­ها: سینتیک انتقال جرم و محتوی رطوبتی تابع تغییرات غلظت کلرور سدیم و دما در طی زمان می­باشند. مدل پیشنهادی Azuara و همکاران با حداکثر همبستگی و با حداقل ریشه میانگین مربع خطا و مجموع مربعات خطا نسبت به مدل Magee بهتر می‌تواند سینتیک انتقال جرم را توصیف کند و همچنین مدل Azuara در شرایط نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:15 با ضرایب همبستگی خروج آب 9792/0 و جذب ماده جامد 9386/0 در مقایسه با نسبت نمونه به محلول اسمزی 1:10 و 1:20 بیشترین تطابق را نشان می‌دهد. نتیجه­گیری: مدل پیشنهادی Azuara و همکاران (1992) با توجه به حداکثر ضریب همبستگی و با حداقل ریشه میانگین مربع خطا و حداقل مجموع مربعات خطا، جهت مدل­سازی سینتیک انتقال جرم به‌منظور به‌کارگیری در طراحی خشک‌کن‌های فرآیند اسمزی پیشنهاد می‌شود.